Wat is Wabi Sabi? Alles over de betekenis, de filosofie en bijpassende DIY tutorials
Vraag je je af wat Wabi Sabi eigenlijk inhoudt? Het is een concept dat een alternatief biedt voor het westerse streven naar perfectie en materialisme. In plaats hiervan richt deze vorm van esthetiek zich op imperfecte objecten en natuurlijke schoonheid. Daarmee is Wabi Sabi "the art of imperfection" die inmiddels ook de westerse kunst- en cultuurscene beïnvloedt.
De Wabi Sabi-filosofie viert het gebrekkige, het vergankelijke en het alledaagse. Stress, consumptie, prestatiedruk, de drang naar perfectie en zelfverwerkelijking drukken hun stempel op het leven in de westerse wereld. Aanhangers van de Wabi Sabi-filosofie leven daarentegen in harmonie met de natuur en haar onvolmaaktheid.
De betekenis van Wabi Sabi komt uit het boeddhisme voort. Volgens de boeddhistische leer zijn de drie karakteristieken van het bestaan, vergankelijkheid, lijden en de zogenaamde "zelfloosheid", van toepassing op alle verschijnselen. De woorden waaruit Wabi Sabi bestaat, hebben betrekking op deze vergankelijkheid. Oorspronkelijk hadden ze een negatieve connotatie. In dit licht kon Wabi met "eenzaamheid" en Sabi met "oud zijn, verwelken" worden vertaald. Vandaag de dag worden beide begrippen positiever opgevat en wordt er "stilte" respectievelijk "mooi oud worden" onder verstaan. Het Japanse begrip Wabi Sabi drukt inmiddels de waardering van het oude en de schoonheid van eenvoudige, onvolmaakte dingen uit. Daarentegen gelden het streven naar materieel bezit en absolute perfectie als symptomen van een ontevreden leven.
De Wabi Sabi-filosofie wordt al eeuwen in Japan bedreven, maar verovert nu ook de westerse design- en kunstscene. Het concept komen we tegen in de architectuur, maar ook in de kunst en de interieurarchitectuur. Hier heeft Wabi Sabi als nieuwe trend opgang gemaakt, net zoals vintage of shabby chic dat eerder deed.
Wabi Sabi: de nieuwe trend op het gebied van design en kunst
Het Japanse concept zet ertoe aan om een ander perspectief in te nemen: in plaats van te proberen je uitsluitend met perfecte dingen te omringen, moet je leren het onvolmaakte te waarderen. Deze houding komt ook tot uiting in de Wabi Sabi-stijl die op het gebied van interieurarchitectuur, kunst en architectuur zijn intrede doet. Maar wat kenmerkt de Wabi Sabi-stijl op de afzonderlijke gebieden?
Wabi Sabi in de kunst:
Het esthetische principe verovert ook de wereld van de kunst en fotografie. Vertegenwoordigers van deze filosofie proberen de schoonheid in het imperfecte te zien en deze in hun schilderijen vast te leggen en te vieren. Sommige schilderijen wekken een gevoel van melancholie op en houden zich intensief bezig met het verval en de vergankelijkheid van het leven. In de Wabi Sabi-kunst worden niet zelden dingen of de natuur afgebeeld. Weer andere kunstwerken tonen organische of abstracte vormen die geen enkele symmetrie vertonen. Qua kleur is de Wabi Sabi-kunst voortdurend gericht op natuurlijke kleurnuances zoals wit, beige, groen, bruin en blauw.
In onze tutorial laten we jou zien hoe je de afzonderlijke elementen van Wabi Sabi op elkaar afstemt en daarmee een abstract kunstwerk creëert. Wabi Sabi-kunst hoeft nooit perfect te worden uitgevoerd, maar mag verrassen met opwindende en onverwachte elementen. Daarom hoeft jouw meesterwerk regels of sjablonen niet voor 100% te volgen. Dankzij onze instructie creëer je in een mum van tijd een persoonlijk designobject met een uniek karakter:
Of laat je fantasie de vrije loop met een mixed media-motief waarbij verschillende structuren, texturen en kleurencomposities centraal staan.
Architectuur volgens Wabi Sabi:
Het Japanse esthetische principe doet ook in de architectuur zijn intrede en zorgt voor een nieuwe acceptatie van de vluchtige aard van het leven. Door natuurlijke materialen en kleuren te gebruiken en zich tot de essentie te beperken, moeten ruimten meer tevredenheid, evenwicht en rust brengen. Er worden vooral materialen zoals hout, beton, marmer en aardewerk gebruikt.
Wabi Sabi als interieurstijl:
Wabi Sabi heeft de wereld van de interieurarchitectuur stormenderhand veroverd. Ook hier kiezen ontwerpers voor natuurlijke materialen zoals aardewerk of hout. Hun eigenschappen veranderen in de loop van de tijd en weerspiegelen daarmee het natuurlijke verval en het continue proces van veroudering. Door de bewuste integratie van interieurelementen met dergelijke eigenschappen in het eigen woonconcept leer je ze ook te waarderen, als ze niet nieuw en perfect zijn.
Regels voor de Wabi Sabi-woontrend
De Wabi Sabi-woontrend volgt enkele regels die we jou hieronder presenteren. Deze gelden niet alleen voor de interieurarchitectuur, maar voor elke vorm van kunst, die je in de Wabi Sabi-stijl wilt creëren.
Onregelmatigheden en imperfectie zijn niet alleen toegestaan, maar zelfs gewenst
In een typisch Wabi Sabi-huis tref je decoratieve objecten met textuur en een interieur met onregelmatige en organische vormen aan. Dientengevolge zijn met name handgemaakte producten zeer populair en worden om die reden unieke exemplaren verkozen boven foutloze massaproducten. Handgemaakt keramisch servies gaat hand in hand met handgetufte tapijten met onregelmatig patroon en een eettafel met zitgelegenheden met natuurlijk oppervlak. In de woonkamer wordt een houten woonkamertafel gecombineerd met een organisch gevormde bank in zachte crème- of beigetinten. In de slaapkamer tref je een laag houten bed, een zelfgehaakte sprei en een commode met marmeren blad aan. Deze laatste is afwisselend en onregelmatig gemarmerd. En bewijst maar weer dat unieke elementen uit de natuur indruk maken door hun ongeëvenaarde schoonheid.
Neutrale kleuren zijn in de mode
Ingetogen, natuurlijke kleurnuances zijn een echte must in de Wabi Sabi-stijl. Tot de belangrijkste basiskleuren behoren offwhite, crème, zandbeige en taupe. Meteen valt op dat dit overwegend warme kleuren zijn. Ze voldoen daarmee aan de eis om ondanks de minimalistische inrichting een warme, uitnodigende sfeer te creëren. De warme, natuurlijke kleuren voelen zachter aan en komen veelal overeen met de kleuren die ook in de natuur voorkomen. Daarnaast passen ze perfect bij de even zachte vormgeving van het interieur. Toch kun je af en toe extra kleur toevoegen en de heersende ton sur ton-look onderbreken. Bijvoorbeeld met warme kleurnuances zoals pistache- of bosgroen, zonnegeel of melkblauw. Je zult waarschijnlijk wel hebben gemerkt dat het ook bij deze tinten gaat om kleuren die uit de natuur komen. Als je dus een kleuraccent aan een van jouw kunstwerken wilt toevoegen en de Wabi Sabi-stijl toch trouw wilt blijven, dan dien je uit te gaan van het bovengenoemde kleurenpalet. Hoe het geheel in jouw woning eruit zou kunnen zien, leer je in onze instructie.
Minder is meer
De Japanse wijsheid staat bovendien voor purisme en eenvoud en volgt het motto "minder is meer". Als gevolg hiervan zijn typische objecten en kunstwerken in de Wabi Sabi-stijl sober en tijdloos. Van meubelstuk tot het decoratieve element tot en met het keukengerei is alles volgens een puristische stijl uitgevoerd. Alles wordt tot de essentie teruggebracht, de functie staat hierbij voorop. Een ruimte in Wabi Sabi-stijl zal daarom maar spaarzaam uitgerust zijn en veel lege plekken hebben. Ontwerpers en interieurexperts noemen dat "negatieve ruimte". Maar deze is allesbehalve negatief: dankzij de lege plekken oogt elke ruimte en elk kunstwerk uiteindelijk groter, luchtiger en vriendelijker. Hoe je de Wabi Sabi-stijl op de muren van jouw woning laat terugkomen, kom je te weten via de volgende creatieve tip.
Absolute no-go's
Wie de Wabi Sabi-stijl juist wil toepassen, ongeacht of je een schilderij schildert, een vaas maakt of je huis inricht, moet zo min mogelijk koude kleuren gebruiken. Als kleuren zoals ijsblauw of koele grijstinten al worden gebruikt, moet dit spaarzaam gebeuren. Hetzelfde geldt voor zeer intense, donkere kleuren. Kleuren en niet-kleuren zoals zwart of zuiver wit die een te sterk contrast vormen, behoren tot de no-go's. Ze onderbreken de vloeiende en organische look van de Wabi Sabi-stijl.
Hetzelfde geldt voor donker hout. Donkere houtsoorten zoals mahonie kunnen net als zwarte decoratieve details gericht worden toegepast. Ze mogen echter niet overheersen in de ruimte of op het schilderij. Dit principe geldt ook voor het gebruik van metalen zoals messing en chroom. Terwijl deze welkom zijn in de Scandinavische stijl, mogen ze in het Wabi Sabi-huis alleen gericht worden toegepast. Overeenkomstig de Wabi Sabi-leer dient doorgaans ook voor een lichtere kleur voor de muren te worden gekozen. Grote, donkere vlakken kunnen snel deprimerend aanvoelen, maar de Wabi Sabi-stijl wil juist het tegenovergestelde bereiken.
Populair zijn daarentegen mooi harmoniërende kleuren die je met neutrale en zachte kleuren kunt creëren. Ook pastelkleuren kunnen hier een rol spelen en de Aziatische trendy look compleet maken met een zachte blikvanger.
Met Wabi Sabi heb je een wereldbeeld ontdekt waarin de liefde voor het imperfecte en de acceptatie van onze vergankelijkheid centraal staan. Het zet ons ertoe aan ook in ons dagelijks leven meer begrip voor onszelf en onze omgeving te tonen. Dit concept moet je van het volgende bewust maken, als je aan een van jouw volgende kunstwerken of een ander DIY-project gaat beginnen: dat ogenschijnlijke fouten of onvolmaaktheden onderdeel van het scheppingsproces zijn die jouw werken pas echt uniek maken.
Richard Powell zei ooit:
"[Wabi-Sabi] voedt alles wat authentiek is door drie simpele waarheden te erkennen: niets is blijvend, niets is voltooid en niets is perfect".
Deze houding zal je in staat stellen om tijdens jouw creatieve proces open te staan voor onverwachte wendingen en de natuurlijke schoonheid van imperfecte vormen te zien. Bijvoorbeeld als je je aan een van onze DIY-projecten met FIMOair. In deze tutorials leggen we je uit hoe je met weinig materialen een fraaie schaal of vaas in Wabi Sabi-stijl kunt modelleren. Dankzij de Japanse levensfilosofie zul je jouw nieuwe vaas of schaal mooi vinden, omdat hij spannend en uniek in plaats van foutloos en saai is.
